بررسی تأثیر پارامترهای رفتاری (متغیرهای پنهان) در تخلفات رخ داده توسط عابرین پیاده در تقاطع چراغ‌دار (نمونه موردی: شهر قزوین)

عابرین پیاده آسیب‌ ‌پذیرترین دسته کاربران راه در تصادفات ترافیکی هستند. عدم رعایت قوانین از جانب عابرین پیاده هم از نظر ایمنی و هم از نظر ترافیکی مشکلاتی را در راه‌ها و تقاطع­های شهری بوجود می‌آورد. یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار در بروز تخلفات عابر پیاده ، رفتار و ویژگی‌های شخصیتی عابر است. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین مؤلفه‌های روانشناسی و ویژگی‌های جمعیتی عابرین در بروز تخلفات توسط آنها در تقاطع‌های کنترل شده (چراغ‌دار) است. بدین منظور، اطلاعات روانشناسی و جمعیتی از 400 نمونه با استفاده از پرسشنامه خوداظهاری در یکی از تقاطعات شهر قزوین (تقاطع ولیعصر)جمع‌آوری شد. همچنین جهت استخراج پارامترهای ترافیکی از روش فیلم‌برداری بصورت همزمان استفاده شد. داده‌های بدست آمده از پرسشنامه به روش PCA 1 به شش مؤلفه اصلی طبقه‌بندی شد و امتیازات هر پاسخگو از این مؤلفه‌ها محاسبه شد. در مجموع 21 متغیر گسسته و پیوسته برداشت شد و مدل لوجیت دوگانه به منظور بررسی تأثیر پارامترها ساخته شد. تحلیل داده‌ها نشان داد که از 77 نفر از عابرین پیاده که مرتکب تخلف شدند، مردان با 83/68 درصد سهم بیشتری نسبت به زنان در تخلفات عابرین پیاده دارند و بیشتر مرتکب تخلف می‌شوند. همچنین توزیع فراوانی سن افراد متخلف نشان می‌دهد که افراد با بازه سنی کمتر از 18 سال با 52/56 درصد بیشترین سهم را در تخلفات صورت گرفته در این تقاطع دارا هستند. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش سن احتمال تخلفات نیز کاهش می‌یابد. نتایج مطالعه نشان داد که پارامترهای روانشناسی افراد (افراد قانون گریز و افراد علاقه‌مند به پیاده‌روی) نقش مؤثری را در تخلفات عابرین پیاده ایفا می‌کنند. به طوریکه افرادی که تعهدی نسبت به قوانین احساس نمی­کنند و همچینن افرادی که روزانه کمتر پیاده­روی می­کنند و علاقه چندانی به پیاده‌روی ندارند، احتمال تخطی از چراغ‌ قرمز عابر پیاده را بیشتر از خود نشان می‌دهند.